جابجایی مواد و وسایل سنگین در صنایع بسیار دشوار است و کار نیروی انسانی نیست. مهمترین ابزاری که جابجایی وسایل سنگین در صنایع را راحت نموده لیفتراک است. لیفتراک نوعی ماشین صنعتی به شمار میرود که قدرت بالایی جهت جابجا کردن سنگینترین وسایل دارد و در پروژههای بزرگ از آن استفاده میشود. اگر تمایل دارید بدانید لیفتراک چیست و چه کاربردی دارد تا انتهای مقاله با ما همراه شوید.
لیفتراک چیست؟
ماشین لیفتراک که برخی آن را با عنوان افرازه می شناسند، به عنوان ماشینی شناخته می شود که شامل شاخک، دکل و سایر ملحقات می گردد. با توجه به نوع فعالیتی که از آن انتظار می رود، نسبت به ساخت آن اقداماتی صورت می گیرد. فعالیت شامل جابجایی، ترابری و انبار نمودن بارها می شود، پس آن را در اشکال گوناگون و ظرفیت های متنوعی تولید می نمایند. این ماشین بر اساس نوع کار و همینطور محیطی که در آن قرار دارد، از سوخت های متفاوتی همچون فسیلی، گاز و یا برق استفاده می کند. زمانی که لیفتراک توسط کارخانه مورد نظر ساخته می شود، بر روی پلاک مخصوص مشخصات ماشین، حداکثر بار مجازی که قابلیت جابجایی آن وجود دارد را درج می نمایند.
لیفتراک از کاربردیترین ابزار در صنایع شناخته میشود که به جابجایی مواد، مصالح و وسایل سنگین میپردازد. این ماشین صنعتی میتواند وزنهای بسیار بالا را به راحتی حمل کند. البته با توجه به انواع گوناگونی که دارد باید دقت شود که برای خرید لیفتراک هر کدام، از ظرفیت مشخصی برخوردار هستند. این ماشین به دو شاخک در جلوی خود مجهز است که به واسطه آن وسایل را بالا و پایین میبرد و از جایی به جای دیگر انتقال میدهد. با ماشین لیفتراک فعالیتهای مختلف از جمله انبار کردن و حمل و نقل صورت میگیرد و در بخشهای تولیدی و انبارداری مورد استفاده واقع میشود.
لیفتراک ها یا همان جک های بالابر صنعتی، از مهم ترین تجهیزات در حوزه های انبارداری، حمل و نقل و صنعتی به شمار می روند. این دستگاه ها با استفاده از نیروی انسانی و الکتریکی، قادر به جابجایی بارها و اجسام سنگین هستند.
تاریخچه لیفتراک
اختراع لیفتراک به اوایل قرن بیستم بر می گردد. اولین لیفتراک ها در سال 1920 میلادی توسط شرکت های صنعتی در آمریکا طراحی و ساخته شدند. این دستگاه ها با هدف افزایش بهره وری در کارخانه ها و انبارها ایجاد شدند و به سرعت به یکی از ابزارهای اصلی حمل و نقل بار در صنایع تبدیل شدند. از آن زمان، طراحی و عملکرد لیفتراک ها به طور قابل توجهی تغییر کرده و فناوری های نوین به آن افزوده شده است.
معنی لیفتراک
اگر بخواهیم معنی لیفتراک را بیان داریم، باید بگوییم که لیفتراک در واقع نوعی جرثقیل است که از آن به منظور بلند کردن و جابجایی بارهای سنگین استفاده می نمایند. این ماشین، امکان حرکت به راحتی و در سطوح گوناگون را دارا است. لیفتراک می تواند در انبارها حرکت کرده و هر نوع وسیله ای را مورد جابجایی قرار دهد. اگر به دنبال ابزار راحت و بدون دردسری می گردید تا بتوانید هر نوع وسیله ای را به آسانی جابجا کنید، بدون شک، لیفتراک بهترین گزینه خواهد بود. این وسیله، دو شاخک در قسمت جلویی خود دارد و از آن به منظور بالا و یا پایین آوردن وسایل بهره می برد.
پس با معنی لیفتراک آشنا شدید که دقیقا کارایی آن را بیان می نماید. لیفتراک در زبان انگلیسی نیز معنای کامیون بالابر و یا حتی آسانسور را می دهد. با توجه به قابلیت بالا بردن هر نوع بار با وزن های متفاوت توسط لیفتراک، می توانیم آن را با همان عنوان کامیون بالابر هم مورد شناسایی قرار دهیم. از این دستگاه در زمینه های گوناگونی استفاده می شود و کارایی آن نیز بی نظیر است.
لیفتراک چیه؟
لیفتراک را باید در گروه ضروری ترین ماشین های صنعتی قرار دهیم که از آن ها جهت حمل و نقل و جابجایی انواع بار استفاده می شود. این نوع بارها از وزن بالایی برخوردار هستند و به تنهایی و به صورت دستی، توانایی جابجایی آن ها وجود ندارد. با توجه به پیشرفت تکنولوژی، لیفتراک ها هم از ساختار بهتری برخوردار هستند. بنابراین افراد می توانند به منظور اجرای درست امور و جابجایی راحت تر بارهای مورد نظر، از این تکنولوژی بهره ببرند. پس با توجه به توضیحاتی که در بالا عنوان نمودیم، حداکثر وزن باری که قرار به جابجایی آن است را در نظر بگیرید. سپس لیفتراکی که بهترین کارایی را برای شما به همراه دارد، انتخاب کرده و آن را خریداری نمایید.
لیفتراک از اجزای مختلفی تشکیل شده است و یا کمک این اجزا می تواند، کارهای مورد نظر را به درستی انجام دهد. همچنین هر قطعه و یا اجزایی که مشاهده می کنید هم برای کارایی درست این دستگاه مفید می باشند. بنابراین خودسرانه، قطعه ای را حذف نکنید زیرا ممکن است کارایی کلی دستگاه به صورت کلی مختل شود. به باکیفیت بودن تمامی قطعات هم دقت کنید تا علاوه بر کارایی بیشتر، شاهد دوام و استحکام بی نظیر این دستگاه باشید.
دستگاه لیفتراک
برای این که بتوانید یک دستگاه لیفتراک ایده آل و مناسب را برای کار و حرفه خود خریداری کنید، لازم است تا اطلاعات بیشتری در رابطه با این دستگاه داشته باشید. به عنوان مثال، ابتدا لازم است به میزان ظرفیت آن توجه کنید. ظرفیت آن ها معمولا از 1 تن تا 20 تن متغیر می باشد. در کنار این مورد، باید به نوع سوختی که برای این ماشین مصرف می شود هم توجه داشته باشید. ویژگی هایی که برای هریک از انواع دستگاه لیفتراک در نظر گرفتند با دیگری متفاوت است. پس باید این موارد را هم در نظر داشته باشید تا بتوانید انتخاب بهتر و مناسب تری را برای خود رقم بزنید. برند و نوع لاستیک هم بسیار مهم می باشد.
نوع لاستیکی که در ساختار لیفتراک به کار برده می شود، علاوه بر این که قیمت آن را با تغییراتی روبرو می سازد، برای حرکت آن روی سطح و کف های متنوع هم کارایی ویژه ای دارا می باشد. پس حتی نوع لاستیک به کار رفته در این دستگاه هم می تواند میزان کارایی آن را با تغییراتی روبرو سازد.
لیفتراک چه کاربردی دارد؟
یکی از مهمترین سوالاتی که ذهن کاربران را به خود مشغول میکند این است که کاربرد ماشین لیفتراک چیست؟ ابتدا باید بگوییم لیفتراک انواع مختلفی دارد و در ظرفیتهای گوناگون تولید میشود. به طور کلی لیفتراکها میتوانند از ۱ تا ۵۰ تن بار را حمل کنند. میتوان گفت در بسیاری از صنایع مانند صنعت تولید شیشه، صنعت تولید سیمان، صنعت ساخت پلاستیک، صنعت فولاد، صنایع فلزی، کارگاههای تولیدی و… از لیفتراک استفاده میشود. همچنین این ماشین جهت انتقال وسایل و مصالح در صنایع ساختمانی استفاده میشود و توانسته سرعت ساخت و ساز را بسیار افزایش دهد. برداشتن بار از کامیون از دیگر کاربردهای این ماشین است. ناگفته نماند لیفتراک علاوه بر صنایع دارای کاربردهای تجاری است و برای جابجا کردن کالاها مورد استفاده قرار میگیرد.
برای اطلاعات بیشتر و همچنین آشنایی با لیفتراک می توانید با لیفتراک برادران در ارتباط باشید.
انواع لیفتراک
لیفتراک از نظر موتور دارای انواع گوناگون است که عبارتند از:
لیفتراک دیزلی
از رایجترین انواع لیفتراکها میتوان به لیفتراک دیزلی اشاره کرد که برای محیطهای باز مناسب است. در واقع این لیفتراک به خاطر پراکنده کردن بخار اگزوز در فضا برای محیطهای بسته مناسب نیست. یکی از مهمترین ویژگیهای موتورهای لیفتراک دیزلی کارایی بالای آن نسبت به موتورهای گازسوز است.
این لیفتراک مخزن سوخت ۵۰ لیتری دارد و با توجه به کپسول گاز ۱۸ کیلومتری لیفتراکهای گازی کارایی گستردهتری دارد. همچنین در مقایسه با لیفتراک گازسوز از گشتاور بالاتر برخوردار است و برای کارهای سنگینتر و تردد در سراشیبیها عملکرد فوقالعادهای دارد. انواع لیفتراکهای دیزلی در ظرفیتهای ۲ تن، ۳ تن، ۵ تن، ۷ تن، ۱۰ تن و ۱۵ تن وجود دارند.
کار کردن با این نوع ماشین بسیار راحت است و به دلیل مقاومت بالا در صنایع بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از تفاوتهای لیفتراک دیزلی با سایر لیفتراکها طراحی دکل آن است که میتواند بارها را تا ارتفاع بالاتری جابجا کند. از دیگر مزایای استفاده از لیفتراک دیزلی میتوان به امنیت بالا، افزایش راندمان کار، سیستم پایدار حمل بار، سیستم ترمز پیشرفته مجهز به روغن، مجهز به سیستم خنککننده موتور و کاهش مصرف سوخت اشاره کرد.
لیفتراک دوگانه سوز
از محبوبترین انواع لیفتراک میتوان به لیفتراک دوگانه سوز اشاره کرد. این ماشین به دلیل قیمت بسیار مناسب و امکان استفاده در محیطهای باز و بسته کاربرد زیادی دارد. سوخت این ماشین با بنزین و گاز LPG یا همان گاز مایع تامین میشود و بسیار مقرونبهصرفه است.
یکی از مزایای آن نسبت به لیفتراک دیزلی صدای بسیار پایین است و آلایندگی کمتری ایجاد میکند. همچنین کاتالیزور اگزوز آن در مقایسه با لیفتراکهای دیزلی در دماهای بالا عملکرد بهتری دارد. از دیگر ویژگیهای این لیفتراک میتوان به سرعت جابجایی بالا، سرعت بالابری بالا و میزان شتاب بالا اشاره کرد. انواع لیفتراک دوگانه سوز در تناژهای ۲ تن، ۳ تن و ۵ تن وجود دارند.
لیفتراک برقی
اگر به دنبال لیفتراک سازگار با محیطزیست هستید پیشنهاد میشود به سراغ لیفتراک برقی بروید. این ماشین بدون دود است و آلایندگی وارد هوا نمیکند. همچنین صدایی از خود تولید نمیکند. در مقایسه با لیفتراکهای دیزلی و گازسوز وزن کوچکتری دارد و حرکت با آن آسانتر است. تنها با استفاده از پدال گاز و پدال ترمز کار میکند. از مهمترین مزایای آن میتوان گفت در مقایسه با سایر لیفتراکها هزینههای نگهداری و تعمیر بسیار کمتری دارد.
انواع لیفتراک برقی در تناژهای ۱.۵ تن و ۳ تن وجود دارند و معمولاً در صنایع غذایی و دارویی به کار میروند. این لیفتراکها در دو نوع سه چرخ و چهار چرخ تولید میشوند و در این میان لیفتراک برقی سه چرخ کاربرد بیشتری دارد. لیفتراکهای برقی مجهز به باطری هستند که باید ۸ ساعت شارژ شوند.
لیفتراک و انواع آن
لیفتراک ها بسته به نیاز صنایع مختلف به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. در زیر به برخی از این انواع اشاره می شود:
- لیفتراک های برقی: این نوع لیفتراک ها با باتری کار می کنند و به دلیل کم صدا بودن و عدم تولید گازهای آلاینده، برای کار در فضاهای داخلی بسیار مناسب هستند.
کاربرد: انبارها، مراکز خرید و کارخانه ها.
- لیفتراک های دیزلی: این لیفتراک ها قدرت بالایی دارند و برای محیط های خارجی و بارهای سنگین ایده آل هستند.
کاربرد: کارگاه های ساختمانی، سکوهای بارگیری و سایت های صنعتی.
لیفتراک های LPG گاز مایع: این نوع لیفتراک ها نیز به عنوان گزینه ای میانرس، دارای کارکردی مشابه با لیفتراک های دیزلی هستند ولی با آلایندگی کمتر و نیاز به نگهداری ساده تر.
کاربرد: صنایع منفرد، انبارها و محیط های تولید.
- لیفتراک های مخصوص: مانند لیفتراک های خودران، لیفتراک های مقاوم در برابر آتش و لیفتراک های شنی که برای شرایط خاص طراحی شده اند.
کاربرد: صنایع مختلف که نیاز به تجهیزات خاص دارند.
انواع مدلهای لیفتراک
لیفتراکها به طور کلی در چهار مدل فورک لیفتراک، ریچتراک، جک پالت تراک و استکر وجود دارند:
فورک لیفتراک
این ماشین در دو مدل فورک لیفتراک کانتر بالانس و فورک تراک کانتر بالانس با سه چرخ تولید میشود که استفاده از آنها بسیار رایج است و برای بلند کردن وسایل سنگین به کار میروند. این لیفتراکها فارغ از ابزار کمکی به سمت قفسهها حرکت میکند و برای مکانهایی که کوچک هستند گزینه مناسبی محسوب میشوند.
ریچتراک
این نوع لیفتراک نسبت به مدلهای دیگر ارتفاع بالاتری دارد و برای جابجایی وسایل در ارتفاع بلند به کار میرود. ظرفیت ریچتراک بین ۱ تا ۵.۲ تن است و اندازه متناسبی دارند. ریچتراک ایستاده و ریچتراک دو لبه از انواع این لیفتراک شناخته میشوند.
جک پالت تراک
این نوع لیفتراک برای جابجایی وسایل سبکتر مانند اشیا چوبی به کار میرود. دارای چند چنگک و جکهای بالابر است و میتواند بارها را از سطح زمین جابجا کند. جک پالتهای دستی و جک پالتهای موتوری از انواع این لیفتراک به شمار میآیند.
استکر
استکر یکی از متنوعترین لیفتراکها است که ظرفیتهای بسیار مختلفی دارد. این ماشین در دو مدل استیکر دستی و استیکر نیمه برقی تولید میشود و این امکان را به اپراتور میدهد تا به شکل پیاده با لیفتراک کار کند. استکر با استفاده از شاخک به بار ارتفاع میدهد و برای بارگیری کامیون وانت و استفاده در انبارهای کوچک مناسب است.
نکات مهم در خرید لیفتراک
خرید لیفتراک نیاز به دقت و آگاهی دارد. در زیر نکات مهمی آورده شده که باید در نظر گرفته شود:
- نوع بار: اهمیت تشخیص وزن و نوع بار. بارهای سنگین نیاز به لیفتراک های با قدرت موتور بالا دارند.
- محل استفاده: بررسی محیطی که قرار است لیفتراک در آن استفاده شود. (داخلی یا خارجی)
- قدرت و ظرفیت لیفتراک: بررسی توان موتور و ظرفیت بار بر اساس نیاز سازمان و نوع بار.
- نگهداری و خدمات پس از فروش: انتخاب برندهایی که دارای خدمات پس از فروش قوی و دسترسی به قطعات یدکی باشند بهتر است.
- نگاه به مراحل تأمین مالی: بررسی گزینه های تأمین مالی و فاینانس تجهیزات.
مزایای استفاده از لیفتراک
استفاده از لیفتراک برای کاهش زمان و هزینه ها در فرآیندهای حمل و نقل و انبارداری مزایای قابل توجهی دارد:
- افزایش بهره وری: گاهی اوقات بارها باید به طور دستی جابجا شوند که زمان بر است. لیفتراک سرعت این فرآیند را افزایش می دهد.
- سلامت و ایمنی بیشتر: کاهش خطر آسیب دیدگی برای کارکنان در نتیجه عدم نیاز به جابجایی بارهای سنگین به صورت دستی.
- انعطاف پذیری در عملیات: لیفتراک ها می توانند برای بارهای مختلف و در محیط های متنوع به کار گرفته شوند.
کاهش هزینه های عملیاتی: در درازمدت، استفاده از لیفتراک می تواند منجر به کاهش هزینه های کلی عملیاتی شود.
نحوه استفاده از لیفتراک
- آموزش اپراتور: وجود اپراتورهای مجرب و آموزش دیده برای استفاده امن و مؤثر از لیفتراک بسیار ضروری است.
- چک لیست قبل از استفاده: بررسی وضعیت فنی و ایمنی لیفتراک قبل از شروع به کار، شامل چک کردن ترمز، سیستم هیدرولیکی و لاستیک ها.
- پیروی از قوانین ایمنی: رعایت نکات ایمنی و پروتکل های مربوط به کار با لیفتراک، از جمله سرعت مجاز و نوع بارهایی که باید حمل شوند.
- نگهداری منظم: انجام بازرسی های دوره ای و نگهداری مناسب لیفتراک برای افزایش عمر و بهبود عملکرد آن.
آینده لیفتراک ها
با توجه به روندهای جدید فناوری و توجه به مسائل زیست محیطی، آینده لیفتراک ها به سمت طراحی های دوستدار محیط زیست و هوشمند پیش می رود. از جمله این موارد می توان به:
- لیفتراک های خودران: این نوع لیفتراک ها با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته قادر به انجام عملیات بدون نیاز به اپراتور هستند.
- انرژی های تجدید پذیر: افزایش استفاده از باتری های خورشیدی و الکتریکی برای کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی.
- سیستم های هوشمند: استفاده از نرم افزارهای مدیریت و بهینه سازی عملیات بارگیری که می تواند به بهبود کارایی کمک کند.
لیفتراک ها یکی از ملزومات مهم در صنایع و حوزه های مختلف به شمار می روند. شناخت دقیق ویژگی ها، توانایی ها و مزایای مختلف آن ها به کاربران کمک می کند تا تصمیمات بهتری در خرید و استفاده از این تجهیزات بگیرند. با توجه به پیشرفت فناوری و تأمین نیازهای جدید، لیفتراک ها در آینده با ویژگی های بهبود یافته و عملکردهای بهینه تر به بازار عرضه خواهند شد. این شکل از تجهیزات نه تنها به افزایش کارایی و ایمنی اعمال کمک می کند، بلکه می تواند به پیشرفت و رونق کسب و کارها نیز منجر شود.
اجزای اصلی لیفتراک
لیفتراک ها ماشین آلات پیچیده و کارآمدی هستند که برای جابجایی و حمل بار در محیط های صنعتی و انبارها طراحی شده اند. اجزای اصلی لیفتراک به شرح زیر است:
- شاسی: شاسی پایه و ساختار اصلی لیفتراک را تشکیل می دهد و تمام اجزای دیگر بر روی آن نصب می شوند. شاسی باید محکم و با دوام باشد تا بتواند بارهای سنگین را تحمل کند و به لیفتراک ثبات و پایداری بدهد.
- موتور : موتور نیروی لازم برای حرکت لیفتراک و عمل کردن سیستم هیدرولیک را تأمین می کند. لیفتراک ها ممکن است با موتورهای برقی یا دیزلی کار کنند. موتور برقی عموماً در محیط های سرپوشیده به کار می رود، در حالی که موتور دیزلی معمولاً در کاربردهای سنگین تر و محیط های باز استفاده می شود.
- سیستم هیدرولیک: سیستم هیدرولیک وظیفه جابجایی بارها و کنترل ارتفاع بالابر را بر عهده دارد. این سیستم شامل پمپ هیدرولیک، سیلندرها و شلنگ ها است که به لیفتراک این امکان را می دهد تا بارها را به ارتفاعات مختلف بلند کند و در صورت لزوم پایین آورد.
- مکانیسم بالابر: مکانیسم بالابر به لیفتراک اجازه می دهد تا بارها را بالا ببرد. این سیستم معمولاً شامل چندین بخش عمودی است که به یکدیگر متصل شده اند و به طور همزمان با استفاده از سیستم هیدرولیک حرکت می کنند. نوع و طراحی مکانیسم بالابر بسته به نیاز کاربردی لیفتراک متفاوت است.
- چنگک ها: چنگک ها بخشی از لیفتراک هستند که باری را که می خواهید جابجا کنید، حمل می کنند. این چنگک ها در انتهای مکانیسم بالابر قرار دارند و قابلیت تنظیم ارتفاع و فاصله را دارند تا بتوانند بارهای مختلف را جابجا کنند.
- سیستم فرمان: سیستم فرمان به اپراتور این امکان را می دهد که لیفتراک را کنترل کند و در جهت های مختلف حرکت کند. سیستم فرمان معمولاً شامل چرخ ها و قطعات مکانیکی دیگری است که به صورت مستقیم با چرخش فرمان ارتباط دارند.
- چرخ ها: چرخ ها عامل اصلی در تحرک لیفتراک هستند و بسته به طراحی و نوع لیفتراک ممکن است چرخ های جلو و عقب به صورت مختلفی قرار گیرند. چرخ ها ممکن است از مواد مختلفی ساخته شده باشند تا بر اساس نوع سطح کاری و بار انتخاب شوند.
- سیستم ترمز: سیستم ترمز امنیت و کنترل لیفتراک را فراهم می کند. این سیستم می تواند شامل ترمزهای هیدرولیکی یا مکانیکی باشد و باید به گونه ای طراحی شود که بتواند لیفتراک را در شرایط مختلف متوقف کند.
- کنترل های اپراتور: کنترل ها شامل دسته ها و دکمه های مورد نیاز برای راه اندازی و کنترل لیفتراک هستند. اپراتور با استفاده از این کنترل ها می تواند لیفتراک را حرکت دهد، بالابر را کنترل کند و سایر عملکردها را انجام دهد.
- سیستم ایمنی: سیستم های ایمنی مانند سنسورها، زنگ های هشدار و نوارهای ایمنی جزء مهمی از لیفتراک ها هستند تا از بروز خطرات و حوادث جلوگیری کنند. این سیستم ها به اپراتور کمک می کنند تا در حین کار با لیفتراک ایمنی را رعایت کند.
این اجزا به طور کلی عملکرد لیفتراک را تحت تأثیر قرار می دهند و به آن اجازه می دهند تا بارها را به طور ایمن و کارآمد جابجا کند.
سخن پایانی
در این مقاله با انواع لیفتراک و کاربردهای آنها آشنا شدید. اکنون میدانید که لیفتراک چیست و برای چه کاری مناسب است. این ماشینهای صنعتی از قدرت بسیار بالایی برخوردار هستند و میتوانند به آسانی سنگینترین بارها را جابجا کنند.